Gradski prosvetni inspektor
– postupanje u prvom stepenu

Inspekcijski nadzor je jedan od poslova državne uprave i kao takav uređen je Zakonom o inspekcijskom nadzoru („Službeni glasnik RS“, broj 36/15). Inspekcijski nadzor vrše organi državne uprave, organi autonomne pokrajine i organi jedinica lokalne samouprave.

U skladu sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja (“Sl. glasnik RS“ br. 72/09, 52/11, 55/13, 35/15-autentično tumačenje, 68/15, dalje: Zakon) inspekcijski nadzor nad radom ustanova, kao i inspekcijski nadzor nad radom zavoda, vrši Ministarstvo. Poslove inspekcijskog nadzora, u skladu sa Zakonom, vrši prosvetni inspektor. Ustanove u smislu ovog zakona su: predškolska ustanova/osnovna i srednja škola.Škole sa domom su ustanove u smislu ovog zakona.

Inspekcijski nadzor nad radom ustanove, kao povereni posao, obavlja opštinska, odnosno gradska uprava. Više opštinskih uprava, može organizovati zajedničko vršenje inspekcijskog nadzora – zajedničku prosvetnu inspekciju.

Ministar je Rešenjem o utvrđivanju broja prosvetnih inspektora („Sl. glasnik RS“, br. 95/2009) odredio broj prosvetnih inspektora u opštinskim, odnosno gradskim upravama. U određenom broju opština/gradova nisu ili su u nedovoljnom broju radno angažovani prosvetni inspektori.

Zakoni koje prosvetni inspektor kontrolišu:

* Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja (“Sl. glasnik RS“ br. 72/09, 52/11, 55/13, 35/15-autentično tumačenje, 68/15),
* Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju (“Sl. glasnik RS“ broj 55/13) i
* Zakon o srednjem obrazovanju i vaspitanju (“Sl. glasnik RS’ broj 55/13);
* Zakon o predškolskom vaspitanju i obrazovanju (“Sl. glasnik RS“ broj 18/2010)
* Zakon o udžbenicima (“Sl. glasnik RS“ broj 68/15)
* Zakon o obrazovanju odraslih („Sl. glasnik RS“, br. 55/2013)
* Zakon o zaštiti stanovništva od izloženosti duvanskom dimu (“Sl. glasnik RS“ br. 30/10)

Poslovi prosvetnog inspektora u prvom stepenu

U skladu sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, prosvetni inspektor vrši kontrolu:

1) postupanja ustanove u pogledu sprovođenja zakona, drugih propisa u oblasti obrazovanja i vaspitanja i opštih akata;
2) ostvarivanja zaštite prava deteta i učenika, njihovih roditelja, odnosno staratelja i zaposlenih;
3) ostvarivanja prava i obaveza zaposlenih, učenika i njihovih roditelja, odnosno staratelja;
4) obezbeđivanja zaštite deteta i učenika i zaposlenih od diskriminacije, nasilja, zlostavljanja, zanemarivanja i stranačkog organizovanja i delovanja u ustanovi;
5) postupka upisa i poništava upis u školu ako je obavljen suprotno ovom zakonu;
6) ispunjenosti propisanih uslova za sprovođenje ispita;
7) propisane evidencije koju vodi ustanova i utvrđuje činjenice u postupku poništavanja javnih isprava koje izdaje ustanova.

U postupku verifikacije (član 32. Zakona) po nalogu Ministarstva, prosvetni inspektor ispituje ispunjenost uslova iz člana 30. stav 3. tač. 1) i 2) i člana 33. ovog zakona, za obavljanje delatnosti i postupa u okviru svojih ovlašćenja u slučaju obustave rada ili štrajka u ustanovi organizovanog suprotno zakonu.

Ovlašćenja prosvetnog inspektora i način rada

Ovlašćenja prosvetnog inspektora i način rada uređen je članom 148. Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, te prosvetni inspektor:

1) nalaže zapisnikom otklanjanje nepravilnosti i nedostataka u određenom roku;
2) naređuje rešenjem izvršavanje propisane mere koja je naložena zapisnikom, a nije izvršena;
3) zabranjuje rešenjem sprovođenje radnji u ustanovi koje su suprotne ovom i posebnom zakonu;
4) podnosi prijavu nadležnom organu za učinjeno krivično delo ili privredni prestup, zahtev za pokretanje prekršajnog postupka, odnosno povredu zabrane iz čl. 44. do 46. ovog zakona;
5) obaveštava drugi organ ako postoje razlozi za preduzimanje mera za koje je taj organ nadležan;
6) obavlja druge poslove, u skladu sa zakonom.